Τι είναι η Συναισθηματική Νοημοσύνη (EQ);
Είναι η ικανότητα να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματά μας και εκείνων γύρω μας, ώστε να μπορούμε να διαχειριστούμε τα δικά μας, να θέτουμε και να επιτυγχάνουμε τους στόχους μας, να νιώθουμε και να δείχνουμε ενσυναίσθηση προς τους άλλους, να δημιουργούμε και να διατηρούμε όμορφες σχέσεις στη ζωή μας και να λαμβάνουμε υπεύθυνες αποφάσεις.
Η Συναισθηματική Νοημοσύνη αποτελείται από πέντε βασικές δεξιότητες:
Αυτογνωσία: Αναγνώριση των συναισθημάτων μας και κατανόηση γιατί αισθανόμαστε έτσι. Σημαίνει να γνωρίζετε πώς τα συναισθήματά σας επηρεάζουν τον εαυτό σας και τους γύρω σας. Συνεπάγεται επίσης να γνωρίζετε τι είναι σημαντικό για εσάς – τις αξίες σας ή την ηθική σας πυξίδα και τα προσωπικά σας κίνητρα – το μεγάλο ¨γιατί¨
Αυτορρύθμιση: Η ικανότητα να διαχειρίζεσαι υπεύθυνα τα συναισθήματά σου και να θεωρείς τον εαυτό σου υπεύθυνο για τυχόν λάθη που κάνεις.
Λήψη Αποφάσεων: Η ικανότητα να κάνετε υπεύθυνες επιλογές και να αποδεχτείτε το αποτέλεσμά τους
Ενσυναίσθηση: Το να μπορείς να δεις μια κατάσταση από την οπτική γωνία του άλλου. Έχοντας επίγνωση των συναισθημάτων των άλλων και ανταπόκριση σε αυτά με κατάλληλους και ευαίσθητους τρόπους.
Κοινωνικές Δεξιότητες: Γνωρίζοντας πώς να επικοινωνείτε αποτελεσματικά. Κάποιος που είναι καλός ακροατής και μπορεί να πλοηγηθεί σε συγκρούσεις στις σχέσεις.
Μια μικρή περίληψη:
“Τα συναισθήματα διαχωρίζονται σε θετικά και αρνητικά. Όταν νιώθουμε αρνητικά συναισθήματα, ο οργανισμός έχει έναν μηχανισμό που λέγεται «πάλη ή φυγή» (fight or flight) στο οποίο πολλές φορές δεν συμπεριλαμβάνουμε το πάγωμα (freeze), αν και το συναντάμε πολλές φορές στην τάξη.
Μαθητές παγώνουν, κάθονται ακίνητοι και σχεδόν δεν αναπνέουν την ώρα της εξέτασης (απειλή) για να μην τους παρατηρήσει ο καθηγητής και τους σηκώσει να «πουν μάθημα». Η απειλή εδώ είναι σύντομη, αλλά σκεφτείτε κάποιος μαθητής να είναι θύμα bullying και να φοβάται ότι στο διάλειμμα θα έχει πρόβλημα στο προαύλιο.
Αυτός ο μαθητής δεν μπορεί να μάθει το οτιδήποτε όσο «έξυπνος» και να είναι γιατί ο φόβος τον κάνει να επικεντρώνει όλες τις γνωστικές του διεργασίες στην επικείμενη απειλή (παρενόχληση την ώρα του διαλείμματος).
Τα θετικά συναισθήματα από την άλλη, ενώ παίζουν τον πλέον σημαντικό ρόλο στην μάθηση, τα «ανακαλύψαμε» μόλις τα τελευταία χρόνια. Ένας μαθητής που βιώνει ένα η πολλά θετικά συναισθήματα (πχ. σιγουριά, χαρά, αυτοεκτίμηση κτλ.) γίνεται πιο δημιουργικός ενώ η εγκεφαλική του δραστηριότητα (ορμόνες, λειτουργικές συνδέσεις κτλ) τον βοηθάει παρά πολύ στο να μπορεί να συνδυάσει την γνώση που δέχεται με παλαιότερη γνώση (ζωτικής σημασίας λειτουργία για την διαδικασία της μάθησης)
“Εσείς ξέρετε να αναγνωρίζετε τα συναισθήματα των μαθητών σας;
Ξέρετε κάθε συναίσθημα από πίσω τι επιδράσεις μπορεί να έχει στην διαδικασία της μάθησης;
Γνωρίζετε πως μπορείτε να αναχαιτίσετε άμεσα αρνητικά συναισθήματα και να πυροδοτήσετε τα θετικά;
Η εκπαίδευση με βάση το συναίσθημα (affective learning) στηρίζεται επιστημονικά.
Η μητέρα αυτού, Rosalind Picard, καθηγήτρια του ΜΙΤ στο μανιφέστο της για το affective learning δηλώνει… ‘when we change our emotional states, we’re switching between different ways to think” . Μπορείτε να βρείτε όλο το μανιφέστο (στα Αγγλικά) εδώ
Πώς τα συναισθήματα συμβάλλουν στη Μάθηση!
Οι έρευνες δείχνουν πώς η πλειοψηφία των ερωτηθέντων αγνοεί την επίδραση του συναισθήματος στην μάθηση.
Παρόλο που το συναίσθημα παίζει μεγαλύτερο ρόλο σε σχέση με την νόηση (cognition) στην διαδικασία της μάθησης. Ο καθηγητής του Cambridge στο παρακάτω βίντεο το αναλύει πολύ απλά και περιεκτικά σε ένα βιντεάκι 4ων λεπτών.
Η ανάπτυξη της Συναισθηματικής Νοημοσύνης και των δεξιοτήτων της είναι ζωτικής σημασίας για όλες τις πτυχές στην ζωή των παιδιών μας.
Μπορείτε να δείτε πιο αναλυτικά για τα πλεονεκτήματα της EQ στα παιδιά σ’ αυτό το βίντεο https://www.facebook.com/1407154129/videos/463546631880241/ , θα πρέπει πρώτα να γίνετε μέλος στην ομάδα “Μεγαλώνοντας Συναισθηματικά Έξυπνα Παιδιά – EQ Skills